AGRICOLA (1479)

Luciano, Calumniae non temere credendum, traduzione di Rudolfus Agricola, in Rodolfi Agricolae... Lucubrationes..., Cologna 1539

Ad dexteram vir sedebat aures habens praegrandes, Midae propemodum auribus aequales, hic manum porrigebat de longinquo accendenti delationi. Astabant duae mulieres, ignorantia (ut mihi videtur) et suspicio. Altera ex parte muliercula rarae et admirandae pulchritudinis accedebat, flagrans animo concitaque: et iram furoremque prae se ferens. In sinistra ardentem habens facem, dextra adolescentem quendam crinibus trahens manus ad coelum tendentem et dei fidem testantem. Ducebat illam vir pallidus et deformis acri obtutu, similis eis, qui ex diuturna diriguere valetudine. Hunc esse quem invidentem vocamus, poterit aliquis coniectare. Sed et aliae duae pone sequebantur, adhortantes, deducentes adornantesque delationem. Et quemadmodum eas explicabat, qui tabulam illam circumferebat, haec captatio erat, illa vero deceptio. In proximo veniebat quaedam cultu admodum lugubri veste atra, lacerque cute. Haec erat poenitentia, sed reprehendebatur ea et idcirco retrorsum conversa flebat, cumque pudore summo adeuntem respiciebat veritatem.

AGRICOLA (1479)

Prefazione indirizzata a Johann von Werdenberg, vescovo di Augsburg

In mercibus aestimandis venerande praesul persaepe id evenit, ut cum multae sint, quarum in aequo sint precia non unam aliquam praeferre caeteris possis, unam tamen aliquam prae caeteris eligas, non quia melior sit, sed quia gratior. Sic et in virtutibus tuis, quas cunctas quidem omnes et ego cum omnibus illarum maxime laudo, inter eas tamen alius aliam fortasse, ego vero hanc praecipue miror, quod adversus delationes, quas apud te hominem in principatu positum multas fieri necesse est, perspexi tam invictum te, tan quam immotum praestare animum. Hac ego re permotus, Luciani libellum, quem de delationibus non credendis scripsit, ex Graeco latinum feci, non quidem ut illius praeceptione te vel peritissimum virum doceam, – quorsum enim ? – sed ut te tibi ostendam testemque Lucianum faciam, quanta fit ea virtus tua, qua tam blandam, tamque insidiosam et prope cognatam, pectoribus nostris superas pestem, quae persaepe clarissimorum virorum gloriae maculum ducit, fortissimorum constantiam frangit, consultissimorum prudentiam fallent. Iactentur sane bellica quantumvis decora, et humano sanguine respersisse manus, moribundique hostis membra calcasse virtus vocetur, dum tamen constat invictissimum quanque illorum hunc animi malo parem non fuisse. Nam illis quidem sicut periculum de altera est, sic victoria, sic laus de altero venit. At quanto maius est vincere se ipsum, sed nos Lucianum ipsum dicentem audiamus.